สถานการณ์ทางเศรษฐกิจ     

                      ฮ่องกงมีระบบเศรษฐกิจแบบผสมผสาน ทุนนิยมที่โดดเด่นด้วยภาษีต่ำ การแทรกแซงตลาดของรัฐบาลมีน้อยที่สุด และมีตลาดการเงินระหว่างประเทศที่มั่นคง เศรษฐกิจที่ใหญ่เป็นอันดับที่ 35 ของโลก  โดยมี จีดีพีอยู่ที่ประมาณ 373 พันล้านเหรียญสหรัฐ แม้ว่าเศรษฐกิจของฮ่องกงจะอยู่ในอันดับต้น ๆ ของการวัดดัชนีความเป็นอิสระทางเศรษฐกิจของมูลนิธิเฮอริเทจตั้งแต่ปี 2538 แต่ยังมีความเหลื่อมล้ำทางรายได้ค่อนข้างสูง ตลาดหลักทรัพย์ฮ่องกงเป็นตลาดหลักทรัพย์ที่ใหญ่เป็นอันดับเจ็ดของโลกโดยมีมูลค่าตลาด 30.4 ล้านล้านดอลลาร์ฮ่องกง (3.87 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ) ณ เดือนธันวาคม 2561ฮ่องกงเป็นประเทศที่มีลำดับการส่งออกและนำเข้าสินค้าเป็นอันดับ 10 ของโลก (2017) มูลค่าการซื้อขายสินค้ามากกว่าผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ  ปริมาณการขนส่งสินค้ามากกว่าครึ่งหนึ่งเป็นการขนส่ง (สินค้าที่เดินทางผ่านฮ่องกง) ผลิตภัณฑ์จากจีนแผ่นดินใหญ่ที่มีสัดส่วนประมาณ 40% ฮ่องกงมีโครงสร้างพื้นฐานด้านการขนส่งและโลจิสติกส์ซึ่งรวมถึงท่าเรือตู้สินค้าที่มีจำนวนมากที่สุดในโลก และสนามบินที่มีการใช้งานมากที่สุดสำหรับการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศ ตลาดส่งออกที่ใหญ่ที่สุดของฮ่องกงคือจีนแผ่นดินใหญ่และสหรัฐอเมริกา  ฮ่องกงมีที่ดินทำกิน และมีทรัพยากรธรรมชาติน้อย สินค้านำเข้าสำคัญได้แก่ อาหารและวัตถุดิบ การนำเข้าอาหารกว่า 90 เปอร์เซ็นต์   เป็นเนื้อและข้าว กิจกรรมการเกษตรคิดเป็น 0.1% ของ GDP ประกอบด้วยอาหารระดับพรีเมี่ยมและดอกไม้   แม้ว่าฮ่องกงจะมีเศรษฐกิจภาคการผลิตที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งของเอเชียในช่วงครึ่งหลังของยุคอาณานิคม        ซึ่งปัจจุบันเศรษฐกิจส่วนใหญ่เป็นภาคบริการ ซึ่งส่งผลต่อเศรษฐกิจถึง 92.7% โดยมีสัดส่วนของภาครัฐคิดเป็น 10% ระหว่างปีพ. ศ. 2504 ถึงปี 2540  ผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศของฮ่องกงเพิ่มขึ้นจากระดับ 180 และ ค่าGDP ต่อหัวเพิ่มขึ้นเป็น 87 ค่า GDP ของฮ่องกงเมื่อเทียบกับจีนแผ่นดินใหญ่สูงถึงร้อยละ 27 ในปี 1993 และลดลงเหลือน้อยกว่า 3 เปอร์เซ็นต์ในปี 2560 เนื่องจากจีนแผ่นดินใหญ่พัฒนาและเปิดเสรีทางเศรษฐกิจ การรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจและโครงสร้างพื้นฐานกับจีนแผ่นดินใหญ่เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญนับตั้งแต่เริ่มต้นเปิดตลาดเสรีบนจีนแผ่นดินใหญ่ตั้งแต่ปี 2521  ตั้งแต่เริ่มให้บริการรถไฟข้ามพรมแดนในปี 2522 การเชื่อมโยงทางรถไฟและถนนได้รับการปรับปรุงและสร้างขึ้นอย่างมากมาย (เป็นการอำนวยความสะดวกด้านการค้าระหว่างภูมิภาค) ความร่วมมือทางเศรษฐกิจที่ใกล้ชิด การจัดระเบียบนโยบายการค้าเสรีระหว่างสองพื้นที่  แต่ละเขตอำนาจศาลยืนยันจะกำจัดอุปสรรคที่เหลืออยู่เพื่อการค้าและการลงทุนข้ามพรมแดน  ความร่วมมือทางเศรษฐกิจที่คล้ายกันกับมาเก๊ามีรายละเอียดเกี่ยวกับการเปิดเสรีการค้าระหว่างเขตการปกครองพิเศษ  บริษัทของจีนแผ่นดินใหญ่ได้ขยายสถานะทางเศรษฐกิจของตนในดินแดนนับตั้งแต่มีการถ่ายโอนอำนาจอธิปไตย โดยมีมูลค่ามากกว่าครึ่งหนึ่งของดัชนีฮั่งเส็งซึ่งเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 5 ในปี 1997  ในขณะที่จีนแผ่นดินใหญ่เปิดเสรีทางเศรษฐกิจ  อุตสาหกรรมการเดินเรือของฮ่องกงต้องเผชิญกับการแข่งขันที่รุนแรงจากท่าเรือจีนอื่น ๆ สินค้าของจีน 50 เปอร์เซ็นต์ที่ถูกส่งผ่านฮ่องกงในปี 2540 ลดลงไปประมาณ 13% ภายในปี 2558  การจัดเก็บภาษีขั้นต่ำสุดของฮ่องกง ระบบกฎหมายและการบริหารราชการพลเรือนดึงดูด บริษัทต่างประเทศที่ต้องการจัดตั้งบริษัทในเอเชีย   ฮ่องกงมีสำนักงานใหญ่ภาคเอกชนมากเป็นอันดับสองในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก และเป็นประตูจากต่างประเทศสู่การลงทุนในจีนทำให้นักลงทุนสามารถเข้าถึงตลาดจีนแผ่นดินใหญ่ได้โดยตรงผ่านการเชื่อมโยงกับตลาดหลักทรัพย์เซี่ยงไฮ้และเซินเจิ้น ฮ่องกงเป็นตลาดแห่งแรกที่อยู่นอกจีนแผ่นดินใหญ่ สำหรับพันธบัตรสกุลเงินหยวนและเป็นหนึ่งในศูนย์กลางที่ใหญ่ที่สุดสำหรับการซื้อขายเงินหยวนในต่างประเทศ รัฐบาลมีบทบาทเชิงบวกด้านเศรษฐกิจ รัฐบาลมีนโยบายด้านอาณานิคมอุตสาหกรรมเพียงเล็กน้อยและแทบไม่มีการควบคุมด้านการค้า ภายใต้หลักการ “ความมั่นใจ ในการไม่แทรกแซง”การท่องเที่ยวเป็นส่วนสำคัญของเศรษฐกิจคิดเป็นร้อยละ 5 ของ GDP ในปี 2559 มีนักท่องเที่ยวจำนวน 26.6 ล้านคน มูลค่าเงินจำนวน HK$ 258 พันล้าน (32.9 พันล้านเหรียญสหรัฐ) ฮ่องกงเป็นจุดหมายปลายทางยอดนิยมอันดับที่ 14 สำหรับนักท่องเที่ยวต่างชาติ เป็นเมืองที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในจีน สำหรับนักท่องเที่ยวโดยรับนักท่องเที่ยวมากกว่า 70% เมื่อเทียบกับคู่แข่งที่ใกล้ที่สุด (มาเก๊า)  และได้รับการจัดอันดับให้เป็นหนึ่งในเมืองที่แพงที่สุดสำหรับชาวต่างชาติ

                      ตั้งแต่เดือนมีนาคม2562  จนถึงปัจจุบัน (ม.ค.2563) เขตบริหารพิเศษฮ่องกงอยู่ในสถานการณ์ประชาชนชุมนุมประท้วงซึ่งหลายครั้งมีความรุนแรงเกิดขึ้น ในการประชุมสภานิติบัญญัติฮ่องกง (LegCo) วันที่ 16 ต.ค. 2562 นางแคร์รี หล่ำ (Carrie Lam) ผู้บริหารสูงสุดฮ่องกงได้แถลงนโยบาย “Treasure  Hong Kong: Our Home”ผ่านการบันทึกเทปโทรทัศน์  ซึ่งยึดมั่นในหลักการ 3 ประการ คือหลักการ “หนึ่งประเทศ สองระบบ” ความพยายามในการปกป้องสิทธิและเสรีภาพภายใต้ “กฎหมายพื้นฐาน” (Basic Law) และการปกป้องรักษาหลักนิติธรรม (rule of law) ซึ่งเป็นหลักสำคัญของความสำเร็จของฮ่องกง และปกป้อง Hong Kong’s Institutional Strengths ที่สร้างสมมานาน อาทิ ท่าอากาศยานนานาชาติฮ่องกง และสถานีรถไฟ MTR 

                      นโยบาย “Treasure  Hong Kong: Our Home” มีวัตถุประสงค์เพื่อมุ่งแก้ไขปัญหาที่รากฐานทางเศรษกิจและสังคม รวมทั้งให้ความสำคัญกับประเด็นการบริหารจัดการ “ที่อยู่อาศัย” “ที่ดิน” และ “การกินดีอยู่ดี”ของประชาชน มีเป้าหมายในการกระจายความเสี่ยงทางเศรษฐกิจ การบ่มเพาะ Talents และการสร้างเมืองฮ่องกงให้เป็นเมืองที่น่าอยู่ยิ่งขึ้น โดยมีสาระสำคัญสรุป ดังนี้

                     1)  นโยบายส่งเสริมที่อยู่อาศัยและการพัฒนาที่ดิน อาทิ

                         – จัดสรรงบประมาณ 5 พันล้านเหรียญฮ่องกง สร้างที่พักอาศัย 10,000 ยูนิตภายใน 3 ปี

                         – เปิดโครงการแฟลตที่ได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาล 12,000 ยูนิต โดยจะมีการเปิดขาย Pre-sale ในปี 2563

                        – ออกมาตรการเร่งการขายที่พักอาศัยที่ยังไม่มีผู้ซื้อจำนวน 42,000 ยูนิต

                        – เพิ่มเพดานวงเงินจาก 4 ล้านเป็น 8 ล้านเหรียญฮ่องกง สำหรับหลักเกณฑ์สินเชื่อเพื่อที่อยู่อาศัย Loan-to-value mortgage  ร้อยละ 90 สำหรับผู้ซื้อบ้านหลักแรก

                        – เร่งรัดแผนปฏิบัติการและการใช้ พรบ. เวนคืนที่ดิน เพื่อพัฒนาโครงการบ้านและที่พักอาศัยของรัฐบาล รวมทั้งโครงการบ้าน/ที่พักอาศัยหลังแรก

                        – ปรับแผนการพัฒนาพื้นที่บริเวณชายฝั่งเขต Tuen Mun รวมทั้งศึกษาความเป็นไปได้ที่จะใช้ประโยชน์พื้นที่ River Trade Terminal ให้เป็นบริเวณที่พักอาศัย

                    2)  นโยบายกระจายความเสี่ยงทางเศรษฐกิจ

                         – ขยายขอบเขตการรับสมัคร Technology Talents ให้ครอบคลุมหลากหลายสาขาเทคโนโลยีมากขึ้น ภายใต้มาตรการ Technology Talent Admission Scheme

                         – อัดฉีดงบประมาณจำนวน 500 ล้านเหรียญฮ่องกงให้กับกองทุน “นวัตกรรมด้านสังคมและการพัฒนาผู้ประกอบการ”

                         – อัดฉีดงบประมาณจำนวน 1 พันล้านเหรียญฮ่องกงให้กับมาตรการ Dedicated Fund on Branding, Upgrading and Domestic Sales (BUD Fund) และเพิ่มเพดานการอนุมัติเงินทุนที่ ๒ ล้านเหรียญ                                    สำหรับผู้ประกอบการภายใต้ Mainland Programme และ FTA Programme

                         – อัดฉีดงบประมาณจำนวน 1 พันล้านเหรียญฮ่องกงแก่กองทุนสนับสนุนการตลาดการส่งออกและเศรษฐศาสตร์อุตสาหกรรม

                         – พัฒนามาตรการประกันทางการเงินสำหรับ SME

                     3)  นโยบายส่งเสริมอื่น ๆ อาทิ

                         – การวางแผนงานของโครงการก่อสร้างเส้นทางเดินรถไฟฟ้า 3 สาย ได้แก่  (1) การขยายต่อสาย Tung Chung (2) การขยายต่อทางทิศใต้ของสาย Tuen Mun และ (3) สาย Northern Link  เพื่อให้                                        สามารถเริ่มโครงการก่อสร้างได้ก่อนกำหนด